რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
„არასდროს გამაძღარი არ უნდა ადგე სუფრიდან,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა სწორი კვების შესახებ
ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ სწორი კვების წესების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ცხელი ან ცივი ერთი და იგივე პროდუქტი ერთნაირი რაოდენობით კალორიებს შეიცავს:
„როდესაც პაციენტებს რაღაც კერძებს ვუკრძალავთ, ძირითადად სამეგრელოს რეგიონის წარმომადგენლებს ღომს, ვეუბნებით: „ღომი არ შეიძლება.“ გვეკითხებიან: „არც ცივი?“ ეს ძალიან ტიპური აღქმაა. წარმოუდგენელია, ცხელმა რაიმე კალორაჟი შემატოს პროდუქტს. განწყობით როდესაც ვჭამთ ცივ მჭადს და გვგონია, რომ არ გვასუქებს, ეს გვაბედნიერებს. შესაძლოა, 200-300 გრამი მოვიმატოთ, მაგრამ ჩვენ ხომ დარწმუნებულები ვართ, რომ ასე არაა.“
ლაშა უჩავას თქმით, ჭამა სიამოვნებაა, თუმცა მნიშვნელოვანია, რომ დღის განმავლობაში რაციონი სწორად გადავანაწილოთ:
„ჭამა არის სიამოვნება. ვერაფერს ვერ ვიტყვით. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი სიამოვნების განცდაა. ყოველთვის, როდესაც მივირთმევთ რამეს, გვინდა, რომ ეს გავახანგრძლივოთ. როდესაც რაღაც გვინდა, ის უნდა გადმოვიღოთ, გავაფორმოთ. ყველაზე გადამწყვეტია, რომ არ უნდა მოგვშივდეს. უნდა გადავანაწილოთ დღის განმავლობაში რაციონი ისე, რომ შიმშილის გრძნობამ არ უნდა შეგვაწუხოს.“
„არასდროს გამაძღარი არ უნდა ადგე სუფრიდან. შეიძლება გამაძღარი ავდგეთ, მაგრამ სუფრასთან უნდა დავყოვნდეთ დიდი ხანი გამაძღარი. პანდემიის პირობებში ერთადერთი ქვეყანა იყო საფრანგეთი, სადაც სიმსუქნის თვალსაზრისით სტატისტიკური მონაცემები არ შეცვლილა,“ - აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „ჩვენი ოჯახი“ ისაუბრა.