მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
ბებიებისგან, ალბათ, ყველას გაგვიგონია, რომ სველი თმით დაძინება ჯანმრთელობისთვის სახიფათოა. არის თუ არა სიმართლის მარცვალი ბებიების სიტყვებში, თუ ეს უბრალოდ მითია? როგორც ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლები გვარწმუნებენ, სველი თმით დაძინება ჩვენს ჯანმრთელობას საფრთხეს არ უქმნის, რადგან სურდოს, როგორც წესი, ვირუსი იწვევს და არა სველი ან მშრალი თმით დაძინება. ამასთან, ექიმები გვაფრთხილებენ, რომ სველი თმით დაძინება თავად ჩვენი თმისთვის არის არასასურველი.
ღამით სველი თმით დაძინება ქერტლის გაჩენას უწყობს ხელს
ქერტლი კანის გამოშრობას, აქერცვლას და დაზიანებას იწვევს. იცოდით, რომ ღამით სველი თმით დაძინება სოკოს ააქტიურებს, რომელიც ქერტლის გაჩენას უწყობს ხელს. სველი თმა სოკოს ზრდისთვის იდეალურ გარემოს უქმნის. როდესაც ღამით სველი თმით წვებით, ბალიშსაც ასველებთ. ნესტი კი სოკოს ზრდას უწყობს ხელს, რაც, საბოლოო ჯამში, ქერტლის გაჩენას აპროვოცირებს.
დილით თმის დავარცხნა ძალიან გაგიჭირდებათ
ღამით სველი თმით დაძინება კიდევ ერთ უსიამოვნებას გპირდებათ. თუ მოუსვენრად გძინავთ, ღამის განმავლობაში თქვენი თმა ყალყზე დადგება. თუ ბავშვებს სველი თმით აძინებთ, მთელ დილას მათი თმების დავარცხნაში გაატარებთ. ნუ დაგეზარებათ ღამით თმის გაშრობა. დროის დაზოგვას თუ გადაწყვეტთ და იზარმაცებთ, გახსოვდეთ, რომ დილით ორმაგი ენერგიისა და ძალის დახარჯვა მოგიწევთ, რათა თქვენს თმას ნორმალური იერი დაუბრუნოთ.
თმას დაზიანების საფრთხეს შეუქმნით
სველი თმა მარტივად მოწყვლადია და ადვილად ზიანდება. თუ თქვენ თავზე პირსახოცს იხვევთ და სველი თმით გძინავთ, თმას იმაზე მეტად აზიანებთ, ვიდრე წარმოგიდგენიათ. პირსახოცის ზედაპირთან ხშირი ხახუნი თმის კუტიკულას აზიანებს, კუტიკულა თმის გარეთა გარსია, რომელიც მას დაზიანებისგან იცავს.
ბალიში ბაქტერიების ბუდედ იქცევა
ღამით სველი თმებით თუ იძინებთ, ბალიში აუცილებლად დაგისველდებათ. დასველებული ბალიში ბაქტერიების თავშესაფრად იქცევა. ყოველ ღამით, როდესაც დაძინების წინ სახის კანის მოვლის პროცედურებს ჩაიტარებთ, ამაოდ გაირჯებით, რადგან ბალიშის ზედაპირზე დაბუდებული ბაქტერიები თქვენს კანს მაინც დააზიანებს.
თუ ღამით სველი თმით დაძინება გიწევთ, უმჯობესია თმა ზედმეტი წყლის წვეთებისგან ნაზად გაათავისუფლოთ. პირსახოცით ზედმეტ ხახუნს მოერიდეთ, რათა თმის კუტიკულა არ დააზიანოთ. თმის დაზიანებისგან დაცვაში ნაწნავებიც დაგეხმარებათ, ამასთან დილით ტალღოვანი და ლამაზი თმით გაიღვიძებთ. აჯობებს, თუ თავის დასადებად აბრეშუმის ბალიშის პირს გამოიყენებთ.
