რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
10 ლიდერი პროდუქტი ბავშვის მეხსიერების განვითარებისთვის - ნუტრიციოლოგ მარი მალაზონიას რეკომენდაცია
ნუტრიციოლოგმა მარი მალაზონიამ ბავშვის მეხსიერების განვითარებისთვის 10 საუკეთესო პროდუქტი დაასახელა:
„რა სჭირდება ბავშვის ტვინის განვითარებას და ბავშვის მეხსიერების განვითარებას? ბავშვის მეხსიერებას სჭირდება ცილა, ცხიმი, ნახშირწყალი, სხვადასხვა ვიტამინი, მათ შორის B ჯგუფის ვიტამინები, A ვიტამინი, D, C ვიტამინები, რკინა, თუთია, მაგნიუმი, სელენი და ა.შ.
წყლის მოხმარება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია თავის ტვინისთვის, რადგან ტვინის დიდი ნაწილი, 70%-ზე მეტი არის წყალი. ჩვენ უკვე ვიცით, რომ ნაწლავის კეთილდღეობა განსაზღვრავს ჩვენს გუნება-განწყობას და ტვინის აქტივობის დონეს, აქედან გამომდინარე, მოვუწესრიგოთ ჩვენს შვილებს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტი იმისთვის, რომ მათი ტვინი მუშაობდეს გამართულად.
10 პროდუქტს დავასახელებ, რომელიც დაასახელეს მეცნიერებმა, ეს არის თევზეული, კვერცხი, თხილეული, სხვადასხვა თესლი, კენკროვანი მცენარეები, განსაკუთრებით ლურჯი მოცვი, მწვანე ჩაი, მწვანე ბოსტნეული, ციტრუსები, შავი შოკოლადი და საგანგებოდ უნდა გამოვყო სუნელ-საკაზმი, განსაკუთრებით კურკუმის შემცველი ტურმენიკი, რომელიც განსაკუთრებით კარგად მუშაობს ნერვულ უჯრედებზე და მეხსიერებას ეხმარება. ეს პროდუქტები არის კონკრეტული კვლევების შედეგად დასახელებული და არის ლიდერი პროდუქტები. ამ პროდუქტებზე დადარაჯება და შერჩევითად მხოლოდ ამ პროდუქტების ჩართვა რაციონში არ იქნება სწორი. ყველაფერი ინდივიდუალურია და ბავშვის მეხსიერებაც სხვადასხვა რეცეპტით მიწოდებულ საკვებს მოითხოვს.
მშობელი, შესაძლოა, ნერვიულობს: „ბავშვი არ იღებს ლურჯ მოცვს და დავიღუპეთ, მეხსირება არ განვითარდება, არ იღებს თევზს და დავიღუპეთ, არ განვითარდება მეხსიერება.“ სინამდვილეში ასე არ არის, იმიტომ, რომ თავის ტვინს, ისევე როგორც მთლიან ორგანიზმს სჭირდება ყველა ჯგუფის პროდუქტი. ეს არის 5 ჯგუფის სულ ცოტა 5 ფერის პროდუქტი. დღიური რაციონის გადანაწილება უნდა მოხდეს ბოსტნეულის, ხილის, მარცვლეულ-ბურღულეულის, ცილოვანი კომპონენტის და ბავშვების შემთხვევაში რძის ნაწარმის გათვალისწინებით,“- მოცემულ საკითხზე მარი მალაზონიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.