რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ ძუძუს კიბოსთან გვაქვს საქმე და რა არის გამომწვევი მიზეზები? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ონკოქირურგი, მამოლოგი თამარ აბულაძე.
- რამდენად ხშირია ძუძუს კიბო ქალებში?
- ქალთა ონკოლოგიურ დაავადებათა შორის ძუძუს კიბო პირველ ადგილზეა, შემდეგ მოდის საშვილოსნოს ყელის და ტანის სიმსივნეები, ბოლო პერიოდში შეინიშნება ძუძუს კიბოს გაახალგაზრდავების ტენდენცია 35 და ზემოთ ასაკში.
- ძირითადად, რა არის გამოწვევი მიზეზები?
- რისკფაქტორების ჯგუფიდან აღსანიშნავია:
ადრეული მენარხე (მენსტრუალური ციკლის დაწყება);
გვიანი მენოპაუზა (კლიმაქსი);
ხშირი აბორტები, გენეტიკური განწყობა, განსაკუთრებით, პირველი ხაზის ქალბატონებში (დედა და დეიდა);
ენდოკრინული და დისჰორმონალური ცვლილებების მოშლა, ასაკოვან ქალბატონებში პოსტრავმული წარმონაქმნები.
ონკოლოგიური დაავადების რისკს ზრდის ჰორმონალური დისბალანსის შედეგად მიმდინარე პროცესები, რომელშიც ჩართულია მთელი ენდოკრინული სისტემა. ამ პროცესს მიეკუთნება მასტოპათია, განსაკუთრებით საყურადღებოა მისი კვანძოვანი ფორმა, სწრაფად მზარდი ფიბროადენომა (ფილოიდი), სქელკედლიანი კისტები, სადინარშიდა პაპილომა, რომელიც კლინიკურად მხოლოდ სისხლიანი, ან მუქი ყავისფერი გამონადენით ხასიათდება, ხშირია პოსტრავმული წარმონაქმნები, განსაკუთრებით ხანდაზმულ ქალბატონებში, იგი დაზიანებული ან დაჟეჟილი ქსოვილიდან ვითარდება იქ, სადაც იყო ეგრედწოდებული ჰემატომა. მისი ალაგების შემდეგ ხშირია კარგად პალპირებადი წარმონაქმნი.
- რა სიმპტომები გვაფიქრებინებს, რომ მკერდის კიბოსთან გვაქვს საქმე?
- საეჭვო ნიშნებს შორის აღსანიშნავია: ძუძუს ფორმის შეცვლა, კანის გასქელება (ლიმონის ქერქი), გასინჯვადი წარმონაქმნის არსებობა, გადიდებული იღლიის ლიმფური კვანძები, ძუძუს თავის დვრილის ჩაბრუნება, სისხლიანი გამონადენი.
- როგორ უნდა ავირიდოთ თავიდან და როდის მივმართოთ ექიმს?
- იმისათვის, რომ დროულად მოხდეს ძუძუს კიბოს პრევენცია, საჭიროა ქალბატონებმა დროულად ჩაიტარონ სკრინინგი და ნებისმიერი საეჭვო ნიშნის აღმოჩენის შემთხვევაში მიმართონ ექიმ მამოლოგს. გისურვებთ ჯანმრთელობას!
როგორ დავიკლოთ ახალ წლამდე 2-3 კილო? - ენდოკრინოლოგ შოთა ჯანჯღავას რეკომენდაციები
ენდოკრინოლოგმა შოთა ჯანჯღავამ წონაში კლებისთვის ფსიქოლოგიური განწყობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:
„ჩვენს ფსიქოლოგიურ განწყობას აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა. ზოგჯერ არის, რომ ერთ ნაჭერ პურს შეჭამ და თუ ამ ერთ ნაჭერზე იფიქრებ, რომ გაგასუქებს, შეიძლება მართლა გაგასუქოს. ორგანიზმს წინასწარგანწყობები აქვს ხოლმე. ამ ორი-სამი კვირის განმავლობაში ჯანსაღი კვების წესებს თუ კარგად დავიცავთ, შეიძლება 2-3 კილოს დაკლება მოესწროს.“
შოთა ჯანჯღავას თქმით, ითვლება, რომ ადამიანმა 4-5 კვირის განმავლობაში 2-2,5 კილო უნდა დაიკლოს:
„ითვლება, რომ 4-5 კვირის განმავლობაში 2-2,5 კილოგრამი უნდა დაიკლოს ორგანიზმმა, მაგრამ ცოტა ზედმეტ შეზღუდვებს თუ გავაკეთებთ, ცოტა მეტიც შეიძლება იყოს. როგორც წესი, მკვეთრი შეზღუდვები ახალი წლის წინა პერიოდში რეკომენდებული არ არის. ნოემბერში ან ოქტომბერში თუ გავაკეთებდით ამას, კი ბატონო, მაგრამ ამ პერიოდში არ გვინდა.“
„კარგი იქნება, თუ გვაქვს საშუალება, რომ მინიმალურად მაინც დავთვალოთ კალორაჟის რაოდენობა, მაგრამ განაწილების თვალსაზრისით, 1600 კალორიიდან, 40-50% რომ მოდიოდეს რთულ ნახშირწყლებზე, წიწიბურაზე, გერკულესზე კარგია. 30-40 % იყოს ცილა და 15-20 %-მდე ცხიმი. მცირე რაოდენობით ცხიმი აუცილებელია ორგანიზმისთვის. ამიტომაც კვებაში პაციენტებს არაჟანსაც ვუწერთ, ყველსაც. მჯდომარე სამსახური თუ გაქვთ, 1300-1400-მდე შეგვიძლია დავწიოთ კალორიების რაოდენობა. თუ მთელი დღე ვზივართ და არაფერს ვაკეთებთ, 1000 კალორიაც საკმარისია წონის დასაკლებად. თუ ფიზიკურად გვიწევს მუშაობა 2500—3000 კალორია უნდა იყოს, რომ დავიკლოთ წონაში,“ - აღნიშნულ საკითხზე შოთა ჯანჯღავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.